Wczoraj, 29 listopada br., w sprawie o sygn. III UZP 3/23 Sąd Najwyższy podjął uchwałę w składzie siedmiu sędziów, w której uznał, że ZUS ma prawo podważyć podstawę wymiaru składek przedsiębiorcy, w sytuacji gdy ten będąc w początkowym okresie prowadzenia działalności zadeklarował bardzo wysoką podstawę wymiaru, mimo że jego przychody były dużo niższe.
– Dzisiejsza uchwała przełamuje dotychczasową linię orzeczniczą Sądu Najwyższego, wskazując de facto, że nie jest obecnie możliwe, aby osiągać minimalne przychody, zadeklarować i opłacać składki wyższe niż te przychody, a potem otrzymywać odpowiednio wyższe świadczenia – ocenia dr Marcin Wojewódka, radca prawny z kancelarii Wojewódka i Wspólnicy. Ekspert podkreśla, że to orzeczenie będzie miało duże znaczenie w praktyce, gdyż daje organowi rentowemu narzędzie do weryfikacji, a w istocie do kwestionowania niezasadnie zawyżonych kwot deklarowanych składek. – I w konsekwencji także do odmawiania wypłaty świadczeń w wątpliwych sytuacjach – wskazuje.
Jak twierdzą eksperci, z tego narzędzia ZUS z pewnością będzie szeroko korzystał. I to nie tylko w odniesieniu do spraw, które mają swój początek jeszcze przed zmianą przepisów, która miała miejsce 1 stycznia 2016 r. Wówczas to bowiem zmodyfikowano przepisy zasiłkowe, które co do zasady nie pozwalają już np. zadeklarować wysokiej składki i zapłacić jej jeden raz, by uzyskać bardzo wysokie świadczenie z ZUS. Niewątpliwie nowa uchwała SN będzie mieć znaczenie w sprawach, które obecnie toczą się w sądach, a w których to ZUS kwestionował podstawę wymiaru składek.
Uchwała podjęta przez SN brzmi następująco: „Organ rentowy w przypadku podjęcia pozarolniczej działalności przez ubezpieczonego, nie negując tytułu podlegania ubezpieczeniom społecznym, jest uprawniony do weryfikacji podstawy wymiaru składek na te ubezpieczenia w sytuacji, gdy w początkowym okresie prowadzenia działalności ubezpieczony deklaruje podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, której wysokość nie ma odzwierciedlenia w przychodach”. SN postanowił nadać tej uchwale moc zasady prawnej. W sprawie złożono trzy zdania odrębne. (…).
Więcej na ten temat w DGP z 30 listopada 2023 r.
- Uchwała SN z 29 listopada 2023 r., sygn. III UZP 3/23